آشنایی با خواص سبوس گندم و برنج چیست؟
سبوس برنج قهوه ای یا سفید به پوسته‌ای از غلات گفته می‌شود که معمولاً به دلیل انجام عملیات تکمیلی و تولید محصول نهایی از آن‌ها گرفته می‌شود. به‌طورکلی غلات مجموعه‌ای از مواد مغذی هستند که در زمره غذاهای اساسی انسان در طول تاریخ بوده‌اند و امروزه نیز حتی با گسترش سبد غذایی انسان همچنان این محصولات تولیدشده و به‌صورت مستقیم و یا غیرمستقیم در قالب محصولات تکمیلی مثل ماکارونی و غیره مورداستفاده قرار می‌گیرند.
سبوس برنج یا جو دوسر یکی از فرآورده‌هایی که از پوست‌گیری غلاتی مثل جو و گندم به دست می‌آید. سبوس در حالت کلی به پوسته‌ای از گندم، برنج، جو و غیره گفته می‌شود که سرشار از ویتامین‌ها و مواد مختلف است و به همین دلیل مصرف آن توسط متخصصین تغذیه سفارش می‌شود. در ادامه از این مقاله از فروشگاه اینترنتی گیلان کشت شما را با فواید و خواص سبوس گندم، برنج سفید یا قهوه ای، جو و جو دوسر آشنا می کنیم.
سبوس چیست؟ و چه نقشی در زندگی بشر امروزی دارد؟
سبوس همان‌گونه که در بخش قبل عنوان شد یکی از محصولات جانبی غلات به شمار می‌رود که معمولاً از طریق پوست‌گیری اولیه و یا انجام عملیات کمیلی بر روی غلات به وجود می‌آید. غلات دانه‌های گیاهی هستند که علاوه بر قوت کافی به‌عنوان منبعی از ویتامین‌ها و مواد مختلف شناخته می‌شوند که این مواد از طریق خاک و کود به این گیاهان منتقل می‌شوند و برای رشد و سلامت بدن انسان لازم و ضروری می‌باشند. برنج، گندم و جو سه غلات مهمی هستند که تقریباً همه مردم دنیا به‌صورت منظم از آن‌ها استفاده می‌کنند. در این میان نقش جو نسبت به گذشته بسیار کمرنگ‌تر شده است ولی بااین‌حال همچنان این غلات در زمره محصولات کشاورزی مهم در سراسر دنیا شناخته می‌شود و نقش مؤثر مستقیم و غیرمستقیمی بر تأمین غذای انسان دارد. گندم نیز به‌عنوان مهم‌ترین قوت مردم دنیا به شمار می‌رود که از آن نان که مهم‌ترین غذای انسان است تهیه می‌شود. برنج نیز پس از گندم به‌عنوان دومین قوت اصلی بسیاری از مردم دنیا به شمار می‌رود که به‌صورت مستقیم و یا در قالب محصولات تکمیلی تولید می‌شود.
به‌طورکلی از این سه غلات مهم محصولات مختلفی تولید می‌شوند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها سبوس است. سبوس به دلیل اینکه از پوست‌گیری غلات تهیه می‌شود معمولاً دارای مواد و ویتامین‌های مهمی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ای، پانتوتنیک اسید، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، روی، مس، منگنز، سلنیوم و غیره اشاره کرد و در هر سبوس نوع ویتامین و مواد تشکیل دهنده آن متفاوت می‌باشند. سبوس به‌عنوان یک ماده غذایی و منبعی غنی از مواد موردنیاز بدن به شمار می‌رود و ازآنجایی‌که سطح کیفی و ارزش غذایی بشر امروزی تا حدود زیادی افت کیفیت داشته‌اند، درنتیجه لازم است ویتامین‌های موردنیاز بدن از طریق مواد دیگر تأمین شوند، در غیر این صورت عارضه‌های مختلفی در بدن بروز می‌کنند. به همین دلیل ما در ادامه متن به معرفی انواع سبوس و مزایا و ویژگی آن‌ها می‌پردازیم.
انواع سبوس موجود در بازار
بر طبق تحقیقات انجام‌شده در حال حاضر 80 درصد غذای بیش از نیمی از جمعیت جهان به‌وسیله غلات تأمین می‌شود و به همین دلیل امروزه تولید آن‌ها در سطح وسیعی انجام می‌شود. خوشبختانه ایران در طول تاریخ یکی از کشورهای موفق در زمینه تولید انواع غلات ازجمله گندم، جو و برنج بوده‌اند و به نوعی کشاورزان ایرانی در زمینه تولید این محصولات دارای تجربه و سابقه‌ای چند هزارساله هستند. همین موضوع نیز باعث شده که ایرانی‌ها در طول تاریخ از این محصولات فرآورده‌های مختلفی را تولید کرده و با محصولات جانبی آن‌ها آشنایی داشته باشند. ما در این مقاله قصد داریم در مورد انواع سبوس مطالبی ارائه کرده و اهمیت مصرف آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. پس توصیه می‌شود برای آشنایی با انواع سبوس و ویژگی‌های آن‌ها با ادامه این متن همراه شوید.
سبوس گندم چیست؟
سبوس یکی از محصولات جانبی است که از دانه گندم به دست می‌آید. درگذشته که امکانات و اطلاعات دقیقی از ارزش واقعی دانه گندم وجود نداشت این محصول پس از برداشت و جداسازی از کاه، در بازه‌های زمانی موردنیاز به آسیاب برده و تبدیل به آرد می‌شد. این موضوع باعث تولید نان‌هایی باکیفیت و ماندگاری بالا می‌شد؛ اما در عصر حال و با رشد تکنولوژی تقریباً چنین کاربردی در شهرها منسوخ شده اما در روستاها همچنان از این شیوه استفاده می‌شود. تحقیقات بر روی دانه گندم نشان داده که پوسته اولیه آن حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی و ویتامین‌های موردنیاز بدن می‌باشد و به عبارت بهتر پوسته گندم و مغز آن اشباع از این ویتامین‌ها و مواد می‌باشند که برای رشد و سلامت بدن لازم و ضروری هستند.
از طرفی در طی همین تحقیقات مشخص شده که در پوسته گندم مقدار قابل توجهی فیتات یا همان فیتیک اسید وجود دارد. این ترکیب آلی به دلیل شکل و ویژگی‌های خود تأثیری منفی بر جذب اصولی و مناسب املاح دو ظرفیتی مثل آهن، کلسیم، روی و غیره دارد و باعث فقر آن‌ها در بدن می‌شوند. به همین دلیل در بسیاری از کشورهای دنیا قبل از آرد کردن گندم در کارخانه، آن را پوست‌گیری کرده و سبوس آن جداشده و سپس تهیه آرد انجام می‌شود.
با این تفاسیر مشخص می‌شود که آرد تولیدشده با این شیوه، از لحاظ ارزش غذایی دچار فقر است به همین دلیل در عملیات تکمیلی دیگری پس از تهیه آرد که غنی‌سازی نام دارد، آهن و سایر ویتامین‌ها و مواد از دست رفته به آن تزریق می‌شوند و درنهایت آردی که به بازار عرضه می‌شود و مردم آن و یا نان آن را تهیه می‌کنند، یک محصول فرآوری شده است؛ اما حال این سؤال پیش می‌آید که سبوس جداشده از گندم چه می‌شود؟ ما در ادامه این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم اما پیش از آن به بررسی ارزش غذایی این محصول می‌پردازیم.
خواص و ویژگی و کاربردهای سبوس گندم
سبوس گندم پوسته خیلی نازکی است که طی فرآیند پوست‌گیری گندم از آن جدا می‌شود و معمولاً بسیار نازک و سبک می‌باشد و رنگ آن زرد مایل به قهوه‌ای است. درگذشته عمده استفاده سبوس گندم برای تهیه خوراک دام و طیور بود و به این ترتیب با استفاده از ارزش غذایی این محصول می‌شد پرواربندی درستی را انجام داد و در این زمینه موفق بود؛ اما امروزه علاوه بر مصرف حیوانی سبوس گندم در سبد غذایی انسان نیز جایگاه ویژه ای پیدا کرده و به همین دلیل از این محصول فرآورده‌های مختلفی تولید می‌شود. برای مثال می‌توان علاوه بر استفاده آن در نان، از این محصول در تهیه انواع غذاها و شیرینی‌ها نیز استفاده نمود و مهم‌ترین دلیل این اقدام نیز بهره‌گیری از خواص و مواد موجود در این محصول می‌باشد. به‌طورکلی از مهم‌ترین ویتامین‌ها و املاح این محصول می‌توان به ویتامین‌های ب، ث، د، ریبوفلاوین، فولات، نیاسین، ازجمله املاح معدنی به آهن،