جوانه غلات از ارزش بسیار بالایی در طب سنتی برخوردار هستند و به همین دلیل در موارد مختلف درمانی از آنها استفاده میگردد. بهطورکلی غلات به گیاهان خانواده گندمیان گفته میشود که دانههای آنها موارد خوراکی دارند و در طول تاریخ نیز بهعنوان قوت اصلی انسان مورداستفاده قرارگرفتهاند. غلات در زمره محصولات زراعی هستند و به همین دلیل دارای عمری یکساله بوده و چند ماه پس از کاشت برداشت میشوند. غلات ازلحاظ محل کاشت به دو دسته غلات گرمسیری و سردسیری تقسیمبندی میشود که غلات سردسیری شامل جو و گندم و غلات گرمسیری شامل برنج، ارزن، ذرت میشوند. برای خرید برنج درجه یک ایرانی مثل برنج هاشمی عطری، برنج صدری عطری، انواع برنج دودی و برنج قهوه ای به بخش محصولات سایت گیلان کشت مراجعه کنید.
غلات سردسیری در فصول سرد سال کشتشده و در بهار یا تابستان برداشت میشوند و غلات گرمسیری نیز در بهار یا اوایل تابستان کشت میشود و در اواخر تابستان یا پاییز برداشت میشوند. غلات گیاهانی هستند که از گذشته تا به امروز بهصورت برنامهریزی توسط کشاورزان کشت میشوند و به همین دلیل بسیاری از مواد و ویتامینهای مختلف از محیط به آنها منتقل میشوند.
غلات در زندگی امروزی بشر جایگاه ویژهای دارند و از آنها برای موارد مختلف استفاده میشود. در حال حاضر گندم، برنج و جو سه غلات مهمی هستند که در زندگی بشر نقش تعیینکنندهای دارند و در جوامع مختلف بهصورت مستقیم و یا غیرمستقیم مورداستفاده قرار میگیرند و علاوه بر مصرف معمول از آنها محصولات جانبی مختلفی نیز تولید میشود که هرکدام از آنها خواص و کاربردهای خاص خود را دارند. از مهمترین محصولات جانبی انواع غلات میتوان به سبوس، آرد، جوانه و غیره اشاره کرد. در میان محصولات جانبی غلات جوانهها خواص و کاربرد ویژهای دارند و ما در ادامه این مطلب قصد داریم در مورد خواص و ویژگیهای جوانه غلات مطالبی ارائه میدهیم.
جوانه غلات چیست؟
جوانه غلات یکی از علائم رشد آنها پس از کشت میباشد. غلات به دلیل اینکه گیاهانی یکساله میباشند رشد سریعی دارند و یکی از مهمترین مراحل رشد آنها جوانه زدن میباشد. بهطورمعمول دانههای خام غلات پس از قرار گرفتن در معرض رطوبت بهسرعت جوانه میزند و اگر شرایط کاشت آنها مهیا باشد، پس از چند روز رویش میکنند. بشر در طول تاریخ با خواص جوانههای غلات آشنا شد و از آنها برای موارد مختلف استفاده کرد. ایرانیها از نخستین مردمانی بودند که از هزاران سال قبل با جوانههای غلات آشنا شدند و امروزه هر چه مردم سراسر دنیا از این محصول بهرهوری میکنند، حاصل تجربه و دانش ایرانیان است.
جوانه غلات به دلیل بروز یک سری تغییرات شیمیایی در دانههای گندم رخ میدهد. در طی این فرآیند شیمیایی خاص وجود و میزان برخی از ویتامینها در این محصولات افزایش پیدا میکند و میزان برخی از مواد نیز کاهش مییابد. درنتیجه این اتفاق شیمیایی باعث ایجاد خواص نوینی در غلات میشود و گاها به آنها خواص درمانی فوقالعاده عالی میدهد. البته خواص کلی غلات بسته به نوع غلات و ویژگیهای آنها متفاوت است و به همین دلیل ما در ادامه این متن قصد داریم خواص چند غلات مهم را مورد بررسی قرار دهیم.
آشنایی با جوانه گندم یکی از بهترین انواع جوانه غلات
جوانه غلات در انواع مختلف وجود دارند. جوانه گندم یکی از انواع جوانه غلات است. زمانی که دانههای گندم در معرض رطوبت قرار میگیرند و این رطوبت به مغز دانههای گندم نفوذ میکند، یک سری تغییرات شیمیایی مهم در دانه گندم به وقوع میپیوندد و درنتیجه این موضوع دانه آمادگی کشت پیدا میکند.
در اولین نشانهها رشتههای سفید رنگی از دانه گندم بیرون میآیند که درواقع همان جوانههای گندم هستند و اگر نور خورشید به آنها برسد تغییر رنگ داده و به سبزی میروند که درنتیجه این موضوع دیگر جوانه ویژگی خود را ازدستداده و به گیاه تبدیل میشوند. تهیه جوانه گندم از هزاران سال قبل در بین ایرانیان رواج داشت و از آن برای تهیه خوراکیهای مختلف استفاده میشود که ازجمله آنها میتوان به سمنو، کلوچه یا کلمپه کرمانی و غیره اشاره نمود.
معرفی تعدادی از خواص درمانی جوانه گندم بهعنوان یک جوانه غلات
تقویت عمومی بدن: این محصول به دلیل داشتن پروتئینهای مختلف و ویتامینهای گروه ب میتواند به تقویت عمومی بدن خصوصاً در سنین بالا کمک کند. میتوان این محصول را به همراه سالاد، غذاهای روزمره و نوشیدنیها استفاده کرد.
پیشگیری از سرطان روده: جوانه گندم به دلیل داشتن فیبر و آب تأثیرات قابلتوجهی بر دستگاه گوارش دارد و با دفع کامل مدفوع باعث جلوگیری از بروز سرطان روده میشود.
سلامت پوست و مو: جوانه گندم تأثیر بسیار خوبی بر پوست و مو دارد و برای بهرهوری از تأثیرات آن میتوان، از شیر کمچرب و جوانه گندم ماسک تهیه کرد. همچنین این محصول در درمان ریزش مو و ترمیم موهای آسیبدیده تأثیر دارد و میتوان هر روزه تا 2 قاشق غذاخوری از آن برای درمان این عوارض بهصورت های مختلف میل نمود. ( درمان ریزش مو با سبوس برنج )
تقویت قوای جنسی: یکی دیگر از خواص درمانی جوانه گندم تقویت قوای جنسی در مردان است و گاها از آن بهعنوان اکسیر جوانی یاد میشود. دلیل اصلی این موضوع نیز سرشار بودن جوانه گندم از مواد و ویتامینهای مختلف ازجمله ویتامین E است.
درمان ضعف تخمکگذاری: یکی دیگر از خواص درمانی جوانه گندم درمان ضعف تخمکگذاری است. جوانه گندم سرشار از ویتامین E است و به همین دلیل برای رفع اختلالات قاعدگی ازجمله درمان ضعف تخمکگذاری بسیار مفید است.
معرفی جوانه جو بهعنوان یکی از انواع جوانه غلات
جوانه غلات محصولی است که میتوان آن را از انواع مختلف غلات تهیه کرد که یکی از محبوبترین آنها جو است. طرز تهیه جوانه جو نیز همانند جوانه گندم میباشد و با خیس کردن جو و سپس در پارچه نگهداشتن آن میتوان جوانه جو را تهیه کرد. از مهمترین خواص جوانه جو میتوان به این موارد اشاره کرد:
کاهش وزن و لاغری: جوانه جو حاوی مقادیر زیادی فیبر و کربوهیدرات است و به همین دلیل فیبر آن گرسنگی کاذب را از بین میبرد و کربوهیدرات آن نیز انرژی بدن را تأمین میکند. به همین دلیل میتوان با استفاده از آن در سبد غذایی به وزن مناسب و ایده آل رسید.
خواص ضد سرطانی: یکی دیگر از خواص جوانه جو، تأثیر فوقالعاده آن برای پیشگیری از انواع سرطان است. تحقیقات نشان داده که این محصول سرشار از آنتیاکسیدانها است و اسیدهای موجود آن از بروز سرطان جلوگیری میکند.
تقویت سیستم ایمنی بدن: مصرف منظم جوانه جو به تکثیر سلولهای ایمنی بدن کمک میکند و به همین دلیل مصرف آن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
کنترل و درمان ریزش مو: جوانه جو دارای بهترین فیبر است و به همین دلیل نقش بسیار مؤثری در جلوگیری و کنترل ریزش مو دارد.
سمزدایی: یکی از تأثیرات فوقالعاده جوانه جو در سمزدایی بدن است. تأثیر این محصول آنقدر زیاد است که حتی میتواند فلزات سنگین مضر را که مدتها در بدن انباشته شدهاند را دفع کند. درواقع دلیل اصلی چنین اتفاقی وجود روی، سلنیوم و مس در این محصول میباشد. همچنین کلروفیل و بتاکاروتن موجود در آن مخاط و اسیدهای متبلور شده را از بدن دفع میکند و به سمزدایی بدن کمک میکند.
آشنایی با خواص جوانههای ذرت بهعنوان یکی از انواع جوانه غلات
جوانه غلات ذرت یکی از جوانههای محبوب و مؤثری است که دارای نقش مؤثری در درمان برخی از عارضهها میباشد. برای تولید جوانه ذرت نیز میتوان همانند روش تهیه جوانه گندم اقدام کرد؛ اما باید توجه داشت که دانه ذرت نسبت به گندم حجم بیشتری دارد و زمان خیساندن و نم دادن آن بیشتر است. بهطورکلی از مهمترین خواص جوانه ذرت میتوان به این موارد اشاره کرد:
درمان کمخونی: یکی از خواص فوقالعاده جوانه ذرت برای درمان کمخونی است. به همین دلیل افراد مبتلا به کمخونی و خصوصاً خانمها میتوانند با مصرف این محصول کمخونیهای خود را درمان کنند.
کنترل و درمان یبوست: یکی از خواص جوانه ذرت کنترل و درمان یبوست میباشد. درواقع این محصول سرشار از فیبر است و به همین دلیل مصرف آن عملکرد رودهها را بهبود بخشیده و میتواند یبوست را کنترل و درمان نمایید.
رشد جسمانی و استخوانبندی کودکان: کلسیم و فسفر دو ماده مهمی هستند که بهصورت فراوان در جوانه ذرت وجود دارند و به همین دلیل کودکان با مصرف آن میتوانند رشد استخوانی و جسمی مؤثری داشته باشند.
کنترل و کاهش کلسترول خون: یکی از خواص جوانه ذرت، کنترل و کاهش کلسترول خون است. دلیل اصلی این اتفاق فیبر موجود در این محصول میباشد. به عبارت بهتر روغن موجود در جوانه ذرت باعث کاهش کلسترول خون میشود و بهترین تأثیر آن برای افراد میانسال و سالمند میباشد.
کنترل و درمان دیابت: یکی از تأثیرات فوقالعاده جوانه ذرت برای کنترل و درمان دیابت است و دلیل اصلی این موضوع داشتن شاخص پایین گلیکامیک آن است.
پیشگیری، کنترل و درمان سرطان روده: تحقیقات نشان داده که جوانه ذرت به دلیل داشتن فیبر و مواد معدنی دیگر تأثیر بسزایی در پیشگیری، کنترل و درمان دیابت یا همان بیماری قند خون دارد.
جوانه برنج یکی از بهترین انواع جوانه غلات
جوانه غلات شامل جوانههای مختلفی میباشد و یکی از بهترین انواع جوانه غلات، جوانه برنج است. برنج یکی از کاملترین غلات است و به همین دلیل جوانه این محصول نیز دارای مواد و ویتامینهای مختلف است. برای تهیه جوانه برنج باید به چند نکته مهم توجه داشت.
اول اینکه جوانه برنج از دانههای شلتوک برنج تهیه میشود و برای تهیه جوانه این محصول، انتخاب رقم مناسبی از برنج اهمیت دارد چون بعضی از برنجها دیر جوانه میزنند و همین موضوع میتواند بر کیفیت جوانه تولیدی تأثیرات منفی داشته باشد. پسازاینکه شلتوک برنج مناسب انتخاب شد آن را در یک ظرف ریخته و به مدت 12 ساعت خیس نمایید و درب ظرف را ببندید.
پس از این مدت آب ظرف را خالی کرده و دوباره شلتوک برنج را خیس کنید و این دفعه درب ظرف را باز بگذارید تا برنج خیس هوا بخورد و پس از 12 ساعت دوباره آب برنج را عوض کنید. به همین ترتیب 2 الی 3 روز کار خیس دادن شلتک برنج را انجام دهید تا شلتوک جوانه بزند. پس از جوانه زدن شلتوک آن را از ظرف خارج کرده و در جای مرطوب قرار دهید تا جوانهها رشد کنند. پسازاینکه جوانهها به اندازه کافی رشد کردند آنها را در یک ظرف ریخته و خشک نمایید و یا میتوانید نوع تازه آن را مصرف نمایید. در ادامه تعدادی از خواص مهم جوانه برنج معرفی میشوند.
خواص جوانه برنج یکی از بهترین انواع جوانه غلات
جوانه غلات هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند و یکی از بهترین انواع جوانه غلات مربوط به دانه برنج است. از مهمترین خواص جوانه برنج میتوان به این موارد اشاره کرد:
کنترل و جلوگیری از آلزایمر: یکی از بهترین خواص جوانه برنج تقویت حافظه است. جوانه این محصول حاوی مقدار زیادی میانجی گرهای عصبی مانند گابا میباشد و به همین دلیل در تقویت حافظه نقش مؤثری دارد. همچنین اسید فرولیک موجود در این محصول نیز در تقویت حافظه و جلوگیری از آلزایمر نقش مؤثر دارد.
جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن: یکی از تأثیرات خواص جوانه برنج، برای جلوگیری از ریزش مو است. مواد موجود در این محصول با تقویت فولیکولهای مو، از ریزش آنها جلوگیری کرده و ضمن تقویت آنها شکستگیهای موها را نیز رفع میکند. برای بهرهگیری از خواص این محصول برای مو میتوان آن را به شکلهایی مثل ماسک، شامپو و یا خوراکی استفاده نمود.
کنترل فشارخون: یکی از بیماریهای شایع عصر حاضر فشارخون بالا میباشد که این مورد میتواند باعث بروز بیماریهای مختلفی در بدن شود. با مصرف جوانه برنج میتوان این بیماری را کنترل و درمان نمود. علاوه بر این از آنجائی که فشارخون عامل بیماریهای مختلف ازجمله بیماریهای قلبی میباشد، درنتیجه میتوان با مصرف جوانه برنج بیماریهای قلبی و عروقی را نیز کنترل کرد.
کنترل و درمان دیابت: دیابت یکی از بیماریهای شایع قرن حاضر به شمار میرود که بنا به دلایل مختلفی در بدن بروز میکند. درنتیجه میتوان با مصرف ناشتا جوانه برنج علاوه بر کاهش قند خون به کاهش دردهای عصبی دیابتی نیز کمک کرد.
نکات مهم در مورد تهیه و مصرف جوانه غلات
جوانه غلات محصولاتی هستند که میتوان علاوه بر روشهای خانگی آنها را نیز در بازار تهیه کرد. برای مثال تهیه جوانه برنج نسبت به دیگر جوانهها روش سختتری دارد و به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح میدهند آن را بهصورت آماده خریداری کنند.
درنتیجه برای خرید انواع جوانه غلات ازجمله جوانه برنج رعایت چند نکته لازم و ضروری است. برای مثال گاها مشاهده میشود که جوانه غلات بهصورت فلهای به بازار عرضه میشود که در این صورت احتمال آلودگی آنها به شکل فله زیاد است و به همین دلیل توصیه میشود از خرید نوع فله آن خودداری شود. همچنین برای خرید نوع بستهبندی آن نیز باید دقت داشت که جوانه غلات موردنیاز از نمانامهای معتبر تهیه شوند. متأسفانه گاها در بازار نمانامهای خارجی از این محصولات مشاهده میشود که از خرید آنها نیز باید خودداری شود زیرا کیفیت بهداشتی آنها همواره مورد شک و تردید است.
مجموعههای مختلفی در ایران وجود دارند که در زمینه تولید انواع جوانه غلات فعالیت دارند و میتوان از آنها جوانه غلات را تهیه کرد. برای مثال گیلان کشت یکی از مجموعههای تخصصی در این زمینه میباشد. در حالت کلی برای مصرف جوانه غلات تحقیقات تکمیلی و یا مشورت با پزشکان و متخصصان تغذیه لازم و ضروری است. برای خرید برنج درجه یک ایرانی مثل برنج هاشمی عطری، برنج صدری عطری، انواع برنج دودی و برنج قهوه ای به بخش محصولات سایت گیلان کشت مراجعه کنید.