دوران بارداری برای مادران یکی از حساس‌ترین و درعین‌حال شیرین‌ترین زمان‌هاست. بانوان در این دوران شاهد تغییرات خلق‌وخو و خوردوخوراک هستند و به توصیه پزشکان، خوراکی و نوشیدنی‌های مقوی جایگزین خوراکی و نوشیدنی‌های کم‌خاصیت می‌شود. مادرها دائماً نگران تغذیه خود و جنین هستند و درباره تغذیه دوران بارداری از افراد باتجربه سوالاتی می‌پرسند.
به‌خصوص مادرانی که برای بار اول باردار می‌شوند و تجربه کم‌تری دارند، بیشتر نگران می‌شوند و بیش از دیگران در مورد مصرف چای سیاه در بارداری کنجکاو هستند.
از این رو در این مقاله از گیلان کشت به بررسی خوردن چای سیاه در بارداری و همه چیز درباره آن پرداخته‌ایم؛ بنابراین با مطالعه این مطلب نگرانی و سؤالات خانم‌های باردار درباره چای سیاه حل خواهد شد.
آیا خوردن چای سیاه در بارداری ضرر دارد؟
از عمده‌ترین و مهم‌ترین سؤالات در دوران بارداری راجع به تغذیه، نوشیدن چای سیاه و مضرات آن است. برخی خانم‌های باردار این دوره را برای خود سخت می‌کنند و طبق نظرات مردم عادی، خود را از خوردن و نوشیدن برخی مواد غذایی منع می‌کنند. ولی این اصل را نباید از یاد برد که همیشه افراط در خوردن و نوشیدن هر چیزی، ضرر دارد. درست است که حساسیت دوران بارداری به نسبت سایر دوران بالاست و نیاز به‌دقت بیش‌تری دارد، اما قرار نیست که به خودتان سخت بگیرید.
چای هم مانند هر ماده و نوشیدنی دیگری است و اگر به‌اندازه مناسب مصرف شود، به خانم‌های باردار هیچ ضرر و آسیبی نمی‌رساند. البته چیزی که ممکن است برای بارداران مضر باشد، کافئین موجود در چای است. اگر این کافئین کنترل شده و به میزان کافی در زمان بارداری به بدن برسد، هیچ ضرری نخواهد داشت. حتی ارزش غذایی مواد موجود در چای می‌تواند برای زنان باردار مفید باشد.
از جمله مواد غذایی موجود در چای می‌توان به مواد مغذی، کربوهیدرات، فولاد، منیزیم، فسفر، آنتی‌اکسیدان، پتاسیم و فلوراید اشاره کرد که در صورت استفاده درست و به‌اندازه چای، بانوان می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
مقدار مصرف چای سیاه در دوران بارداری
همان‌طور که در قسمت قبل اشاره شد، مصرف چای سیاه در بارداری اگر به مقدار مناسبی باشد، هیچ ضرری نخواهد داشت. اما این مقدار مناسب چه‌قدر است؟ روزانه چند لیوان باید چای بنوشیم؟ بیشتر افراد برای رفع خستگی و طبق عادت، روزانه 1 تا 4 فنجان و حتی بیشتر چای می‌نوشند. برای همین خانم‌های بارداری که روزانه زیاد چای می‌نوشند، به نسبت دیگران بیشتر درمورد میزان درست مصرف چای سیاه در بارداری سؤال می‌کنند.
مقدار مناسب کافئین برای خانم‌های باردار 300 میلی‌گرم است و روزانه نباید بیشتر از این مقدار مصرف کنند. 300 میلی‌گرم کافئین توسط 3 فنجان چای در روز تأمین می‌شود و مصرف این مقدار چای در دوران بارداری مناسب و مجاز است.
البته باید بدانید که این مقدار برای زمانی است که شما فقط چای مصرف می‌کنید. اما اگر شما تمایل به مصرف قهوه، نسکافه، شکلات و ازاین‌قبیل موارد دارید، باید تغییر عادت دهید. زیرا همان‌طور که می‌دانید همه این موارد نام‌برده شده نیز دارای کافئین هستند و حتی کافئین آن‌ها بیشتر از چای سیاه است.
پس اگر روزانه از دیگر خوراکی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف می‌کنید، باید دقت کنید که مجموع کافئین دریافتی شما بیشتر از 300 میلی‌گرم نباشد. برای این کار می‌توانید با حذف یا جایگزین‌کردن نوشیدنی و خوراکی‌های کافئین‌دار به‌جای هم، کافئین مقدار مناسب را دریافت کرده و در طول روز چای خود را نیز بنوشید؛ بنابراین اگر چای را در دوران بارداری کنترل کنید و در مقدار مناسبی مصرف کنید، فواید زیر را همراه خواهد داشت.
- سبب افزایش و تنظیم خون‌رسانی به رگ‌ها می‌شود.
- خستگی و تنش روزانه را کاهش داده و به آرامش بیشتر کمک خواهد کرد.
- خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش می‌دهد.
- چای سیاه با طبع گرم و خشک، برای افراد طبع سرد مناسب است و از بروز برخی بیماری‌ها جلوگیری خواهد کرد.
- مصرف مقدار مناسبی از چای به تقویت سیستم دفاعی کمک زیادی خواهد کرد.
- عملکرد کبد و روده از طریق جذب پلی‌فنول موجود در چای توسط جریان خون، بهبود می‌یابد.
- فلانوئید موجود در چای نوعی آنتی‌اکسیدان قوی محسوب شده و مصرف آن در حد اعتدال به سلامت قلب و جلوگیری از لخته‌شدن خون در رگ‌ها کمک زیادی می‌کند.
عوارض مصرف چای سیاه در بارداری
بعضی مواقع افراد علاقه زیادی به خوردن چای سیاه در بارداری دارند و بیشتر از حد معمول از این نوشیدنی مصرف می‌کنند. اما می‌دانید که باید در این دوران حساس، در مورد هر چیزی که می‌خورید دقت بیش‌تری کنید. مزایا و معایب را بسنجید و برخلاف میل و علاقه، از خوردن زیاد نوشیدنی و خوراکی‌های مضر پرهیز کنید.
چای هم یکی از نوشیدنی‌های معمول در میان ما ایرانی‌هاست و اکثر افراد، علاقه زیادی به نوشیدن آن دارند. اما همان‌طور که گفته شد، مقدار مناسبی از آن در زمان بارداری مشکلی ندارد. اما اگر در مصرف چای سیاه در دوران بارداری زیاده‌روی کنید ممکن است با عوارضی که در ادامه بیان کرده‌ایم مواجه شوید.
- باعث کم‌خونی شده و در زمان بارداری بیشتر از قبل سبب کم‌خونی مادر می‌شود.
- خطر سقط‌جنین را افزایش داده و احتمال اختلالات مادرزادی را بیشتر می‌کند.
- باعث افزایش دفعات ادرار می‌شود و این برای زنان باردار که در حالت عادی هم نیاز به دفع ادرار زیادی دارند، کار را سخت‌تر می‌کند.
- خوردن چای سیاه برای بانوان بارداری که سابقه بیماری قلبی دارند، به دلیل وجود کافئین و تانن مضر است.
- عوارضی مانند تپش قلب و بی‌قراری به همراه خواهد داشت.
- نه‌تنها باعث رفع خستگی و ایجاد آرامش نمی‌شود، بلکه روی اعصاب تأثیرات منفی ایجاد خواهد کرد.
- سبب بروز علائمی مانند سوزش معده، رفلاکس و ترش‌کردن معده می‌شود.
- موجب اختلال خواب مادر و کم‌خوابی او می‌شود.
- خطر ابتلا به افزایش فشارخون در مادران باردار بیشتر می‌شود.
عوارض خوردن چای داغ در بارداری
یکی دیگر از موارد مهم دیگری که در مصرف چای سیاه در بارداری باید به آن دقت کنید، دمای چای است. نوشیدنی شما نباید زیاد داغ باشد. این کار برای بدن خوب نیست و در زمان بارداری و حتی برای خانم‌های غیرباردار و آقایان هم عوارض زیادی به همراه خواهد داشت. از عوارض مصرف چای داغ در بارداری می‌توان موارد زیر را نام برد:
- سبب آسیب به مخاط دهان، حلق و حنجره می‌شود.
- خطر ابتلا به سرطان مری، معده و حنجره را افزایش می‌دهد.
- به دستگاه گوارش آسیب رسانده و سبب بروز درد در این نواحی می‌شود.
- سبب افزایش اسید معده و سوزش می‌شود.
- به سیستم‌های داخلی و گوارشی صدمه زده و سبب ایجاد زخم می‌شود. درنتیجه فرد دچار استفراغ، کم‌خونی و خون‌ریزی دستگاه گوارش می‌شود.
نکته قابل‌توجه این است که تمام علائم ذکر شده در زنان باردار به دلیل حساسیت بالا و ضعیف‌شدن ارگان‌های بدن طی بارداری، بیشتر شده و گذراندن این دوران را سخت‌تر می‌کند. بهترین دما برای نوشیدن چای، دمای متعادل است. چای باید نه آن‌قدر داغ باشد که سبب سوزش دهان و مری شود و نه آن‌قدر سرد باشد که مزه آن بد به نظر برسد.
آیا چای جنین را سیاه می کند؟
زمانی که خانمی باردار می‌شود، اطرافیان توصیه‌های زیادی به او می‌کنند. یکی از توصیه‌های آن‌ها پرهیز از خوردن برخی مواد غذایی به دلیل تیره‌کردن پوست جنین است. از نظر برخی افراد، چای سیاه در بارداری سبب سیاه‌شدن پوست جنین و کودک می‌شود و خوردن آن را برای زنان باردار منع می‌کنند. حتی اگر از برخی مادران سؤال کنید این مورد را تأیید می‌کنند و برخی رد می‌کنند.
اما باید بگوییم که این مورد، هیچ ریشه علمی ندارد. رنگ پوست جنین به عواملی مانند ژنتیک ربط دارد و مصرف زیاد چای سیاه در آن تأثیری نخواهد داشت. مصرف زیاد آن فقط می‌تواند عوارضی را که در بالا گفته شد را برای مادر درپی داشته باشد.
جایگزین مناسب برای مصرف چای سیاه در بارداری
اگر به دنبال نوشیدنی‌های مفید و بدون ضرر برای دورانی بارداری و جایگزین‌کردن به‌جای چای هستید، نوشیدنی‌های زیر را پیشنهاد می‌کنیم. فقط دقت کنید که در مصرف همه این نوشیدنی‌ها نیز باید تعادل را حفظ کرده و زیاده‌روی نکنید.
- دم‌نوش نعنا و زنجبیل: این دم‌نوش برای رفع تهوع بارداری مناسب و نوشیدنی خوبی برای این دوران است.
- دم‌نوش بادرنجبویه: دم‌نوش بادرنجبویه برای آرامش اعصاب و استرس‌های ناشی از دوران بارداری مفید است.
- دم‌نوش گزنه: دم‌نوش این گیاه به سلامت قلب و بهبود مفاصل در دوران بارداری کمک زیادی خواهد کرد.
- دم‌نوش بابونه: زنان باردار با نوشیدن این دم‌نوش به کاهش التهابات و دردهای مفاصل دوران بارداری کمک زیادی خواهند کرد.
- دم‌نوش گل محمدی: از دیگر دم‌نوش‌های مفید دوران بارداری گل محمدی است که آرام‌بخش، مقوی قلب و کاهش‌دهنده التهابات بدن و بهبوددهنده یبوست است.
- دم‌نوش عناب: ویتامین C موجود در این دم‌نوش، خستگی و بی‌حالی را کاهش می‌دهد و در کاهش حالت تهوع و فشارخون مؤثر است.
به‌لیمو، رزماری، دارچین و چای سبز نیز از دیگر نوشیدنی‌های مفید و جایگزین مناسبی برای چای سیاه در زمان بارداری هستند.
کلام آخر
همان‌طور که در این مطلب مطالعه کردید، مصرف چای سیاه در دوران بارداری هم می‌تواند مفید باشد و هم مضر. فقط کافی است که شما مقدار مناسبی از آن را مصرف کنید. دوران بارداری را برای خود سخت نکنید و با حفظ تعادل در خوردن و نوشیدن هر ماده غذایی، لذت بیش‌تری از این دوران ببرید و به‌سلامت این دوران را به پایان برسانید.
